İnme veya felç, beyne giden kan akışının aniden kesilmesi veya azalması sonucu oluşan bir sağlık sorunudur. Bu durum, beyin hücrelerinin oksijensiz kalmasına ve hasar görmesine neden olur. İnme, vücudun bir kısmında veya tamamında hareket yetisinin kaybolmasına yol açabilir.
İnme Türleri
İnme, temel olarak ikiye ayrılır:
• İskemik İnme: Beyne kan taşıyan damarların tıkanmasıyla oluşur. Bu tür inme, inme vakalarının çoğunu oluşturur.
• Hemorajik İnme: Beyin içinde veya çevresindeki bir damarın yırtılması sonucu oluşan kanama ile karakterizedir.
İnme Belirtileri
İnme belirtileri genellikle aniden ortaya çıkar ve şunları içerebilir:
• Yüzde asimetri: Bir taraftaki yüz kaslarının sarkması veya hareket etmekte zorlanması
• Kol veya bacaklarda güçsüzlük: Bir tarafta kol veya bacaklarda hareket etmekte zorlanma veya uyuşma
• Konuşma güçlüğü: Kelimeleri anlamakta veya ifade etmekte zorlanma
• Denge kaybı veya baş dönmesi
• Görme bozuklukları
• Şiddetli baş ağrısı
FAST kısaltması, inme belirtilerini hatırlamaya yardımcı olur:
• F: Face (Yüz): Yüzde asimetri var mı?
• A: Arms (Kollar): Kollar eşit şekilde hareket ediyor mu?
• S: Speech (Konuşma): Konuşma anlaşılır mı?
• T: Time (Zaman): Eğer bu belirtilerden herhangi birini fark ederseniz hemen 112’yi arayın.
İnme Nedenleri
• Yüksek tansiyon: En önemli risk faktörlerinden biridir.
• Kalp hastalıkları: Atriyal fibrilasyon gibi kalp ritim bozuklukları, kalp kapak hastalıkları ve kalp yetmezliği.
• Damar sertliği (ateroskleroz): Damarların içinde plak birikmesi.
• Diyabet: Kan şekerinin yüksek olması, damarları etkileyebilir.
• Sigara kullanımı: Sigara, damar sağlığını olumsuz etkiler.
• Yüksek kolesterol: Kan kolesterol seviyesinin yüksek olması, damar tıkanıklığına neden olabilir.
• Obezite: Fazla kilo, kalp ve damar hastalıklarının riskini artırır.
• Fiziksel aktivite eksikliği
• Aile öyküsü
İnme Tedavisi
İnme tedavisi, inme türüne, şiddetine ve hastanın genel sağlık durumuna göre değişir. Acil tıbbi müdahale, beyin hasarını sınırlamak için çok önemlidir. Tedavi seçenekleri arasında şunlar bulunur:
• İlaç tedavisi: Pıhtı çözücü ilaçlar, kan basıncını düşürücü ilaçlar gibi.
• Cerrahi tedavi: Pıhtıyı çıkarma veya kanamalı damarı onarma ameliyatları.
• Rehabilitasyon: Fizik tedavi, konuşma terapisi gibi.
İnmeden Korunma
• Yüksek tansiyon, diyabet ve kolesterol gibi risk faktörlerini kontrol altında tutmak.
• Sağlıklı beslenmek.
• Düzenli egzersiz yapmak.
• Sigarayı bırakmak.
• Alkolü aşırı kullanmamak.
• Düzenli sağlık kontrolü yaptırmak.
İnme, hızlı müdahale gerektiren ciddi bir sağlık sorunudur. Eğer siz veya çevrenizdeki birilerde inme belirtileri görürseniz, hemen 112’yi arayın.